ABD’li Eski Bakandan Korkutan Kripto Para Uyarısı: 1929, 2008, 2022!

 Kripto para piyasası, kritik bir testten geçiyor. Terra (LUNA) krizi sektöre yönelik şüpheciliği körüklerken, Celcius ve Three Arrows Capital gibi risk teşkil eden şirketler de endişeleri katmerledi. Eski ABD Çalışma Bakanı, bugün önde gelen İngiliz gazetelerinden The Guardian'da kripto paralara ilişkin çarpıcı bir makale kaleme aldı.

1929: Büyük Buhran ve Glass-Steagall Yasası

Geçen haftanın başlarında, Bitcoin (BTC) 24 saat içinde yüzde 15 düşüşle Aralık 2020'den bu yana en düşük değerine geriledi. Bitcoin, kimsenin öngöremediği bir şekilde ivme kaybetmeye devam ediyor. Eski ABD Çalışma bakanı Robert Reich, bugün kripto paralara yönelik çarpıcı açıklamalarda bulundu. Eski politikacı, şu anda Kaliforniya Üniversitesi'nde ekonomi profesörü olarak görev yapıyor. 89 yıl önce, eski ABD başkanı Franklin D Roosevelt, Glass-Steagall Yasası olarak da bilinen 1933 Bankacılık Yasası'nı hayata geçirdi.

Bu yasa, birikimlerini ticari bankalara emanet eden kişilerin paralarını kaybetmesini önlemek için ticari bankacılığı yatırım bankacılığından ayırdı. Glass-Steagall'ın asıl amacı, 1920'lerde Amerikan ekonomisini ele geçiren ve 1929'daki Büyük Buhran'a yol açan dev Ponzi planına son vermekti. Amerikalılar, kripto paralara benzer hisse senetleri üzerinde spekülasyon yaparak zenginleşiyorlardı. Bu riskli varlıkların değerleri, yalnızca artan sayıda yatırımcı bunlara para yatırdığı için yükseldi.

2008 Krizi: Felaket, ''Geliyorum'' Dedi!

Akademisyene göre göre, bir noktada, Ponzi şemaları aniden çökmeye mahkumdur. 1929'daki finansal kriz, ABD'yi ve dünyayı Büyük Buhran'a sürükledi. Glass-Steagall Yasası, istikrarı yeniden sağlamanın bir yoluydu. Ancak 1980'lere gelindiğinde Amerika, 1929'daki ekonomik travmayı unuttu. Borsa yükselirken, spekülatörler, 1920'lerde olduğu gibi, başkalarının parasıyla kumar oynayabilirlerse çok daha fazla para kazanabileceklerini fark ettiler. Önde gelen bazı iş adamları, ABD finans sektörünün aksi takdirde dünyadaki diğer finans merkezlerine göre rekabetçi konumunu kaybedeceğini öne sürerek, Kongre'yi Wall Street'i ''kuralsızlaştırmaya'' ittiler.

Sonunda, 1999'da Bill Clinton ve Kongre, Glass-Steagall yasasını yürürlükten kaldırdı. Sonuç olarak, Amerikan ekonomisi bir kez daha bir kumar salonu haline geldi. Kaçınılmaz olarak, Wall Street, 1929'da olduğu gibi 2008'de de başka bir felaket yaşadı. Aradaki fark, bu sefer ABD hükümetinin en büyük bankaları ve finans kuruluşlarını kurtarmasıydı. Enkaz kontrol altına alındı. Yine de milyonlarca Amerikalı işini, birikimlerini ve evlerini kaybetti. Tek bir bankacılık yöneticisi hapse girmedi.

Devlet ve Kripto Paralar: Birtakım Kirli İşler!

Eski bakana göre, bu risk şu anda kripto para piyasasında mevcut. Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu'nun mevcut başkanı Gary Gensler, kripto paraları “dolandırıcılık” olarak nitelendirdi. Reiche'e göre,  DeFi'nin karanlık dünyasında, krediler için kimin para sağladığını veya paranın nereye aktığını bilmek zor. Risk yönetimi veya sermaye desteği için herhangi bir standart bulunmuyor. Şeffaflık gereksinimleri de yoktur. Yatırımcılar genellikle paralarının nasıl ele alındığını bilmezler.

 Mevduat sigortalı değildir. Kripto paralar, 1920'lerin vahşi batı finansmanını anımsatıyor. Kripto çöküşünden önce, kripto paraların değeri, giderek artan sayıda yatırımcı ve bazı büyük Wall Street şirketlerinin desteğiyle yükselmeye devam ediyordu. Akademisyene göre, kripto paralar Ponzi şemaları ve sonunda çökmeye mahkum. Reich'e göre, piyasanın düzenlenmemesinin nedenleri var. Kripto endüstrisinin, yoğun lobi faaliyetleri nedeniyle ABD bugüne kadar somut bir adımatmadı. Endüstri, siyasi kampanyalara büyük paralar akıtıyor.

2022: Yeni bir Felakete Davetiye!

Kripto para sektörü, Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu'nun üç eski başkanı, Emtia Vadeli İşlemler Ticaret Komisyonu'nun üç eski başkanını, üç eski ABD senatörü ve  eski Federal Mevduat Sigorta Kurumu'nun eski başkanı dahil olmak üzere, kendi adına lobi yapmak üzere çok sayıda eski hükümet yetkilisini ve düzenleyiciyi işe aldı.

Eski Hazine Bakanı Lawrence Summers, kripto yatırım firması Digital Currency Group Inc.'e danışmanlık yapıyor ve kripto para ödeme sistemlerine yatırım yapan bir finansal teknoloji firması olan Block Inc.'in yönetim kurulunda yer alıyor. Robert Reich'e göre, 1929 ve 2008'deki felaketlerden bir şey öğrenmemiz gerekiyorsa, o da finansal piyasaların düzenlenmesinin şart olduğudur. Aksi takdirde, kripto paralar sonunda küçük yatırımcıları iflasa sürükleyecek.