ICO (Initial Coin Offering), IEO (Initial Exchange Offering) ve IDO (Initial DEX Offering) Nedir?

Kripto para piyasasında, kripto para birimlerinin kullanıcılar ile buluşturulmasını sağlayan pek çok yöntem bulunuyor. Bunlardan en bilinirleri ICO (Initial Coin Offering), IEO (Initial Exchange Offering) ve IDO (Initial DEX Offering). Buna ek olarak yeni projeler airdrop’lar yolu ile de kullanıcılara coin gönderimi yapabiliyor. Ancak airdrop’larda genel olarak ücretsiz ve tanıtım amaçlı coin gönderimi yapılırken ICO, IEO ve IDO’larda satışlar yapılıyor. Aridrop ile ilgili detaylı bilgilerden “Airdrop Nedir?” yazımızda bahsetmiştik.

ICO (Initial Coin Offering) Nedir?

ICO, kripto para birimi endüstrisinde ilk halka arzın (IPO) karşılığıdır. Yeni bir kripto para, uygulama veya hizmet oluşturmak için fon toplamak isteyen bir şirket, fon toplamanın bir yolu olarak bir ICO başlatabilir.

İlgilenen yatırımcılar, şirket tarafından piyasaya sürülen yeni bir kripto para birimini almak için ICO’ları takip edebilir. Bu token, şirketin sunduğu ürün veya hizmetle ilgili bazı faydalara sahip olabilir veya şirkette/projede bir hisseyi temsil edebilir.

Kripto para projesi bir ICO aracılığıyla fon toplamak istediğinde, proje organizatörlerinin ilk adımı, parayı nasıl yapılandıracaklarını belirlemektir. ICO'lar aşağıdakiler de dahil olmak üzere birkaç farklı şekilde yapılandırılabilir:

• Statik arz ve statik fiyat: Bir şirket, belirli bir fonlama hedefi veya limiti belirleyebilir. Bu, ICO'da satılan her token’ın önceden belirlenmiş bir fiyatı olduğu ve toplam token arzının sabit olduğu anlamına gelir.
• Statik arz ve dinamik fiyat: Bir ICO, statik bir token arzına ve dinamik bir fonlama hedefine sahip olabilir. Bu, ICO'da alınan fon miktarının token başına toplam fiyatı belirlediği anlamına gelir.
• Dinamik arz ve statik fiyat: Bazı ICO'ların dinamik bir token arzı vardır ancak statik bir fiyatı vardır, yani alınan fon miktarı arzı belirler.

IEO (Initial Exchange Offering) Nedir?

ICO’lar son yıllarda çekiciliğini yitirdi ve bunun yerine, birçok kripto projesi ilk borsa teklifi olarak bilinene IEO’ları kullanarak fon toplamaya başladı.

IEO, bir kripto para borsasının token satışını denetlediği yerdir. Bu tekliflerde, blockchain projeleri, whitepaper’larının incelendiği kapsamlı bir inceleme sürecinden geçer ve kitle fonlaması girişimleri de tanıtım alır. Birçok uzman isim ICO’lardansa IEO’ların daha güvenilir olduğunu düşünüyor.

Öte yandan örneğin Binance Launchpad, inovasyon sağlamayı ve IEO'ları kripto piyasasına getirmeyi amaçlayan ticaret platformlarından biridir. Çok fazla ses getiren blok zinciri projeleri için IEO platformları, sermayeyi hızlı bir şekilde artırmalarına yardımcı olabilir. Binance Launchpad'deki listelenmesinin yayınlanmasından sadece 14 dakika sonra 7 milyon dolar toplamayı başaran BitTorrent buna güzel bir örnek. Ayrıca IEO’ların avantajları şu şekilde sıralanabilir:

• Yatırımcılar kendilerini daha güvende hisseder
• IEO projelerinin sorunsuz çalışması daha olası görülüyor
• IEO’lar çok daha kullanıcı dostu bir deneyime sahip

IDO (Initial DEX Offering) Nedir?

IDO ise IEO’nun merkezi olmayan platformlarda yer alan şeklidir. Likidite havuzları (LP), satış sonrası likidite yaratarak IDO'larda önemli bir rol oynamaktadır. Tipik bir IDO, kullanıcıların token oluşturma etkinliği sırasında yeni jetonlar karşılığında fonları kilitlemesine izin verir. Toplanan fonların bir kısmı daha sonra projeye iade edilmeden önce yeni tokenlar bir LP'ye eklenir.

Her ne kadar DEX’e göre farklılık gösterse de IDO’da izlenen bazı temel aşamalar bulunuyor.

• İnceleme sürecinden sonra, bir DEX üzerinde IDO başlatmak için proje kabul edilir.
• Genellikle bir yatırımcı whitelist’i vardır. Listeye katılmak için verilen görevleri tamamlamanız veya cüzdan adresinizi vermeniz gerekebilir.
• Toplanan fonların bir kısmı, proje tokenı ile bir likidite havuzu oluşturmak için kullanılır. Kalan para takıma verilir. Yatırımcılar daha sonra tokenı token oluşturma etkinliğinden (TGE) sonra takas edebilirler.
• TGE'de jetonlar kullanıcıya aktarılır ve LP alım satım için açılır.

ICO’Lar günümüzde artık neredeyse hiç kullanılmasa da IEO’lar ve IDO’lar sıklıka kullanılan yöntemlerdir. Ancak bir IEO ya da IDO’ya katılmadan önce mutlaka proje hakkında araştırma yapmanızı öneririz.