İnternetin Evrimi ve Yeni Domain ENS

Ne demiştik? NFT sektörünün kalbi Twitter’da atıyor demiştik! Diğer videolardan hatırlıyorsunuz değil mi? Durum böyle olunca ister istemez gözümüzün önüne bazı tanıdık şeyler geliyor. Şu ekranda görmüş olduğunuz Twitter kullanıcı isimleri ve yanında yazan .eth uzantılı şeyler mesela! Peki nedir bu? Her hangi bir fikriniz var mı?

İnternet Çağının Evrimi

Bildiğiniz gibi normal yaşantımızda nasıl çağdan, çağa atlıyorsak; internet ortamında da aslında çağdan çağa geçiş yapıyoruz. Bunun en güzel örneği Web 1, Web 2 , Web 3 hatta Web 3 kavramını daha anlayamadan Web 4 kavramı diye tanımladığımız şeyler! Peki nedir bu kavramlar?

Kısaca özetlemem gerekirse Web 1 kavramı, internetin doğuşuna sebep olan, sadece bilgi edinmemizi sağlayan tek yönlü internet çağı. Yani tüketici konumunda olduğumuz, belli başlı kişiler tarafından içeriklerin girildiği ve bizim onları okuduğumuz yer aslında. Peki Web 2 kavramına geçiş yapacak olursam, bilgiye ulaşabildiğimiz ve bununla kalmayıp içerik üretebildiğimiz, yani bizim de bilgi paylaşabildiğimiz internet alanı. Bunun en bilindik hali youtube, facebook, twitter gibi sosyal medya mecralarında karşılıklı olarak etkileşime girilmesi örneğini verebilirim. Çağımızın interneti diye isimlendirdiğimiz Web 3 ise, Web 1 ve Web 2'den farklı olarak herhangi bir merkeze bağlı olmadan herkesin bilgi ve içerik üretebildiği dahası bu içerikleri aracı kullanmaksızın herkesle paylaşabildiği bir ortam olarak nitelendirilebilir. Bu merkeziyetsizliğin içerik üreticisine en büyük getirisi, eskiden katlanmak zorunda kaldıkları aracı maliyetlerinden ve “paran kadar yayınla” mantığıyla hareket eden acımasız reklam algoritmalarından kurtulmuş olmak diye tanımlayabiliriz.

Tabi ki amacım bunları detayına kadar anlatmak değil. Çünkü o zaman ayrı bir video konusu ortaya çıkar :) benim işime gelir ama değinmek istediğim nokta Web 1 ve Web 2 diye isimlendirdiğimiz internet çağında yaşı bana yakın olanlar hatırlayacaktır, “işte bir internet sitesi açayım ve onun ismi de kendi ismim olsun, sercanarslan.com gibi ya da coin-türk.com gibi.” İşte biz bunları DNS ismini verdiğimiz, Domain Name System olarak adlandırıyoruz. Bu ne anlama geliyor? Kullanmış olduğumuz bu isimlerin arka planında aslında IP adresleri dediğimiz numaraların olduğunu ve bu servis sağlayıcılar sayesinde, uzun uzun numaralar yazmak yerine, koyduğumuz isimlerle akılda kalıcılığı arttırmış ve göze hoş gelmesi için modifiye etmiş oluyoruz.

Gelelim şimdi Web 3 kısmına! Web 3 isimli internet çağına geçiş yapmaya çalışırken videonun başında göstermiş olduğum uzantılar, Ethereum Name Service anlamına geliyor. Yani ENS olarak bildiğimiz kripto para biriminin açılımı…

Ethereum Name Service Nedir?

Web 1 ve Web 2 internet çağını anlatırken vermiş olduğum Domain Name System örneğindeki gibi, Web 3 çağında, blokchain sisteminde kullanmış olduğumuz "0x" harflerinden ve rakamlarından oluşan, cüzdan adreslerimizi isimlendirmemizi sağlıyor. Yani kripto paralar ve NFT’ler ile uğraşıyorsak bir nevi bu alandaki yeni isimlerimiz diyebilirim.

Yeni isimlerimizi Ethereum destekli ens.domains sitesi üzerinden ismimiz alınmış mı alınmamış diye kontrol ettikten sonra, yıllık 15 $ karşılığında satın alabiliyoruz.

Peki Bu İsimler Bize Ne Yarar Sağlıyor?

• Bizler tarafından okunabilen cüzdan adreslerine izin veriyor. Yani uzun numaralar ile oluşabilecek karışıklıklara engel olup, bir alan adıyla kripto para veya NFT gönderimi sağlayabiliyoruz.
• Akıllı sözleşmeler ile Ethereum blok zincirinde çalıştığı için DNS’den daha iyi güvenlik hizmeti sunuyor.
• Alt alanlar oluşturabiliyoruz. "cointürk.cointürk.eth" gibi.
• ve önceden almış olduğumuz alanlar ve alt alan adlarını tekrardan satabiliyoruz.

Bu Sağlayıcının Dezavantajlarına Bakacak Olursak!

• DNS’e göre daha karmaşık kodlaması var.
• Yeni bir servis olmasından dolayı, daha çok kısıtlamaları bulunuyor.
• Tüm internet tarayıcıları tarafından desteklenmiyor.

Amacım DNS ve ENS’i kıyaslamak değil. İnternetin ilk çıktığı andan şu ana kadar geldiği zaman çerçevesinde kalıplaşmış şeylerin, aslında benzer ama bir o kadar da farklı, yeni teknolojiyle uyarlanabilir hale getirilmeye çalışıldığını göstermeye çalışıyorum.

Yani bizler bu alan adlarına sahip olarak, blokchain sistemi üzerinde yeni kimliklerimizi belirlemiş oluyoruz. Bunları kripto para cüzdanlarımızda, NFT pazar hesaplarımızda ve Web 3 adı altında geliştirilen oyunlarda ve ilerleyen zaman diliminde şu an kullandığımız sosyal medya hesaplarımızda daha gelişmiş bir şekilde kullanmaya başlayacağız ve yeri geldiğinde satacağız.

 “Hatta ENS’nin ilk çıktığı zamanlarda aynı Web 1 ve Web 2 zamanlarında gerçekleşen domain satışlarında olduğu gibi, önemli kimliklere sahip olan kişilerin öncesinde .eth uzantılı adresleri kişiler tarafından satın alınmış ve bu isimdeki kişilere yüksek miktarlarda satışı gerçekleştirilmişti. Bu da bir nevi ENS üzerinde yeni bir pazar, yeni bir hype yaratmıştı.”

Peki sizler internetin gidişatı ve Ethereum Name Service’in kullanım alanları hakkında ne düşünüyorsunuz?

Bir sonraki video ve yazımda görüşmek üzere. Ben Sercan.